شکست جنگ تعرفه ای
شاپ: تراز تجاری دولت آمریکا ۲۲ درصد منفی شد، راز کوتاه آمدن ترامپ جلوی چین با وجود ادعاهای بزرگش اینجاست.
دوم آوریل ۲۰۲۵ یا همان سیزدهم فروردین سالجاری بود که دونالد ترامپ با بیان بزرگ ترین جنگ تجاری مقابل همه شرکای تجاری و حتی متحدان سیاسی و امنیتی خود، از آن به عنوان «روز آزادی» یاد کرد. وی خاطرنشان کرد حال بالاخره زمان آن فرا رسیده که آمریکا مقداری از آن پول و احترام را پس بگیرد. یکی از عظیم ترین تعرفه ها در جنگ تجاری ترامپ، مقابل چینی ها بود. ترامپ ابتدا از اعداد پایین تر آغاز کرد و سپس تا تعرفه ۱۴۵ درصدی بر کالاهای چینی پیش رفت. متقابلاً پکن نیز اعلام نمود بر واردات کالا از ایالات متحده تعرفه ۱۲۵ درصدی اعمال می کند.
پس از آن، یک تنش زدایی شکننده بین دو کشور برقرار شد و دو طرف مقرر کردند تعرفه های ایالات متحده بر محصولات چینی به ۳۰ درصد و تعرفه های چین بر کالاهای آمریکایی به ۱۰ درصد کاهش پیدا کند. به نظر می رسید همه چیز برای مدت ها تمام خواهد شد اما حدود دو هفته پیش چین اعلام نمود ممنوعیت ها و محدودیت های جدیدی بر صادرات خاک ها و عناصر کمیاب معدنی اعمال می کند. در مقابل نیز، ترامپ اعلام نمود علاوه بر لغو دیدار با رئیس جمهوری چین، از اول نوامبر، تعرفه جدید ۱۰۰ درصدی بر واردات از چین اعمال خواهد نمود.
اما حالا دو طرف از توافق جدیدی خبر می دهند که بر مبنای آن، دو رئیس جمهوری با هم دیدار خواهند داشت، آمریکا از تعرفه های جدید صرف نظر می کند، در مورد تیک تاک توافق خواهد شد و چینی ها به خرید سویای آمریکا ادامه خواهند داد. عقب نشینی دونالد ترامپ حالا به موضوع مهمی در سطح رسانه ها تبدیل گشته است. به نظر می آید این عقب نشینی، دلیلهای مختلفی دارد. اول اینکه، ترامپ تصور نمی کرد چینی ها واکنش شدیدی به اقدامات وی بدهند و مثل کره جنوبی و ژاپن و اتحادیه اروپا راضی به توافق بدون قیدوشرط می شوند.
مورد دوم اینکه، ترامپ فکر می کرد در کوتاه مدت می تواند زنجیره تامین که قبلاً به چین رفته بود را سریعاً جایگزین کند. مورد سوم اینکه، هم زمانی جنگ تعرفه ای وی با جنگ روسیه هم مزید بر علت شده است. مجازات تعرفه ای ترامپ مقابل متحدان قدیمی و فشار بر آنها برای نخریدن نفت از روسیه سبب شده برخی هم پیمانان قدیمی آمریکا بسمت چین بلغزند. درنهایت اینکه، ترامپ با ممنوعیت صادرات خاک های کمیاب از جانب چین، حسابی غافلگیر شد و توافق را به درگیری ترجیح داد.
دیدار دو رییس
آن طور که رسانه های آمریکا گزارش کرده اند، مذاکره کنندگان آمریکایی و چینی آخرین دور مذاکرات خویش را در کوالالامپور، پایتخت مالزی که نخستین مقصد سفر دیپلماتیک ترامپ به آسیا است، برگزار کردند. وزیر خزانه داری آمریکا اعلام نمود آمریکا و چین بر سر چهارچوب یک توافق تجاری بالقوه به توافق رسیده اند که در دیدار رهبران دو کشور مورد بحث قرار خواهد گرفت.
اسکات بسنت به شبکه خبری سی بی اس آمریکا اظهار داشت که این شامل «توافق نهایی» در مورد فعالیتهای تیک تاک در آمریکا و تعویق کنترل های سخت گیرانه تر چین بر مواد معدنی کمیاب می شود. او همین طور گفت پیش بینی نمی کند تعرفه ۱۰۰ درصدی بر کالاهای چینی که توسط دونالد ترامپ، رئیس جمهوری آمریکا تهدید شده است، اجرایی شود. طبق اظهارات مقامات آمریکایی، بعد از این توافق چین خرید قابل توجهی سویا از آمریکا را از سر خواهد گرفت. طبق اظهارات مقامات دو کشور مقرر است ترامپ و شی جین پینگ روز پنجشنبه در کره جنوبی با یکدیگر دیدار کنند.
این پیشرفت آشکار در جریان مرحله اول از تور دیپلماتیک یک هفته ای ترامپ در شرق آسیا حاصل تنش ها بین دو اقتصاد بزرگ جهان را بعد از هفته ها اقدامات تنش زا مقابل یکدیگر کاست. به قول وزیر خزانه داری آمریکا مذاکره کنندگان دو کشور به یک چهارچوب اساسی برای دو رئیس جمهوری که پنجشنبه دیدار خواهند کرد، رسیده اند. براین اساس، اولاً تعرفه های ۱۰۰ درصدی بر کالاهای چینی که ترامپ قبلاً تهدید کرده بود، در عمل از دستور کار خارج می شود.
اکنون همه نگاه ها به دیدار موردانتظار بین ترامپ و شی جین پینگ، رهبر چین، در کره جنوبی در روز پنجشنبه دوخته شده است؛ دیداری که از همین حالا با سؤالاتی در مورد امکان رخداد آن روبه رو شده است. این دیدار که نخستین دیدار این دو نفر در دوره دوم ریاست جمهوری ترامپ است در حاشیه اجلاس سران سازمان همکاری اقتصادی آسیا-اقیانوسیه برگزار می شود.
دعوای عناصر کمیاب
اختلافات بین دو کشور در ماه سپتامبر به سرعت افزایش پیدا کرد، بعد از آنکه ایالات متحده لیست سیاه صادراتی خویش را گسترش داد تا دسترسی تعداد بیشتری از شرکتهای چینی به فناوری آمریکایی را محدود کند، در اقدام متقابل، چینی ها هم دو هفته پیش اعلام نمودند علاوه بر هفت فلزی که در آوریل امسال ممنوعیت صادرات آنها را اعلام نموده بودند، کنترل صادرات پنج فلز کمیاب را نیز می افزایند. پنج فلزی که به این لیست اضافه شده اند عبارتند از هولمیوم، اربیم، تولیوم، یوروپیوم و ایتربیوم.
هفت ماده معدنی که چین اوایل امسال محدودیت های صادراتی بر آنها اعمال کرده بود نیز عبارتند از: ساماریوم، گادولینیوم، تربیم، دیسپروزیم، لوتتیوم، اسکاندیم و ایتریم. چین حال محدودیت های صادراتی برای ۱۲ مورد از آنها دارد. علاوه بر این، حدود دو هفته پیش چین محدودیت هایی را بر صادرات تجهیزات فنی تخصصی مورداستفاده برای پالایش فلزات خاکی کمیاب اعمال کرد. تا پیش از توافق اخیر (توافق اولیه) دو کشور قرار بود این محدودیت ها از اول دسامبر به اجرا دربیاید.
گفته می شود چین بیشتر از ۹۰ درصد از عناصر خاکی کمیاب فراوری شده و آهن رباهای خاکی کمیاب جهان را تولید می کند. خیلی از آنها مواد حیاتی در محصولاتی از وسایل نقلیه الکتریکی گرفته تا موتورهای هواپیما و رادارهای نظامی اند.
همچنین این عناصر از پنل های خورشیدی گرفته تا گوشیهای هوشمند نیز استفاده می شوند و همین مساله عرضه آنها به تولیدکنندگان آمریکایی را به یک عامل چانه زنی کلیدی برای چین تبدیل نموده است.
گفتنی است آخرین باری که پکن کنترل صادرات را تشدید کرده بود، خیلی از شرکتهای آمریکایی که به این مواد وابسته بودند، به سیاستهای تجاری ترامپ اعتراض کردند. بسنت، وزیر خزانه داری آمریکا روز یکشنبه در یک برنامه خبری دیگر به نام «این هفته» اظهار داشت که چین «این موضوع را به مدت یک سال به تعویق خواهد انداخت تا آنرا باردیگر بررسی کند.»
دعوای سویایی
موضوع دیگری که آمریکا و چین بر سر آن توافق کرده اند، ادامه خرید دانه سویا از آمریکاست. به قول رسانه های آمریکایی، پکن با توقف خرید دانه سویا از آمریکا، به بخش کشاورزی آمریکا ضربه سختی وارد کرد. چین بزرگ ترین مشتری دانه سویای آمریکاست و نیمی از کل صادرات ۲۴ میلیارددلاری این محصول در سال ۲۰۲۴ را وارد می نماید. بسنت بعد از دیدار با گروه مذاکره کنندگان چینی اظهار داشت: «فکر می کنم ما یک چهارچوب خیلی موفق برای بحث رهبران در روز پنجشنبه داریم.»
وزیر خزانه داری آمریکا گفت پیش بینی می کند آتش بس تعرفه ای با چین بعد از تاریخ انقضای آن در اول نوامبر تمدید شود و چین بعد از آنکه در ماه سپتامبر هیچ سویایی از آمریکا نخرید و در عوض این محصول را از برزیل و آرژانتین تهیه کرد، خرید قابل توجهی از سویای آمریکا را از سر بگیرد.
وی گفت، کشاورزان سویای آمریکایی «پس از اعلام شرایط این توافق، نسبت به آن چه در این فصل و فصل های آینده برای چندین سال اتفاق می افتد، احساس خیلی خوبی خواهند داشت.»
دعوای تیک تاکی
به گفته وزیر خزانه داری آمریکا، دو طرف بر سر شعبه آمریکایی پلت فرم تیک تاک توافق کرده اند و ترامپ و شی جین پینگ مقرر است «این معامله را روز پنجشنبه به عاقبت برسانند.»
ایالات متحده مدعی است به علت نگرانی های امنیت ملی، تلاش می کند تا عملیات این اپلیکیشن در آمریکا را از شرکت مادر چینی، جدا کند. پیش ازاین به تیک تاک گفته شده بود باید فعالیتهای خود در آمریکا را واگذار کند یا با خطر تعطیلی مواجه شود؛ اما ترامپ چهار بار اجرای این ممنوعیت را به تعویق انداخته تا مذاکرات را تسهیل نماید و مهلت را باردیگر تا دسامبر تمدید کرده است.
کاخ سفید ماه گذشته اعلام نمود شرکتهای آمریکایی الگوریتم تیک تاک را کنترل خواهند کرد و آمریکایی ها شش کرسی از هفت کرسی هیات مدیره این اپلیکیشن در آمریکا را در اختیار خواهند داشت. درحالی که ترامپ در دوره اول ریاست جمهوری خود خواهان ممنوعیت تیک تاک شد؛ اما از آن زمان مسیر خویش را تغییر داده است.
مشت در مقابل مشت!
از زمان ورود مجدد ترامپ به کاخ سفید، او تعرفه های گسترده ای را بر واردات از کشورهای مختلف اعمال و تهدید کرده، با این استدلال که این سیاست به تقویت تولید و مشاغل در ایالات متحده کمک خواهد نمود. اعمال تعرفه ها منجر به توافق خیلی از کشورها، همچون انگلیس، کره جنوبی و ژاپن با ایالات متحده شده است.
ژاپن برای پیشگیری از اقدامات تعرفه ای ترامپ مقابل صادرات این کشور به آمریکا، وعده سرمایه گذاری ۵۵۰ میلیارد دلاری به ترامپ داده است. در داستان مشابهی، دونالد ترامپ از کره جنوبی نیز خواسته رقمی معادل ۳۵۰ میلیارد دلار را به عنوان سرمایه گذاری مستقیم در اقتصاد ایالات متحده تعهد کند. به قول کارشناسان، این اقدام می تواند کره جنوبی را تا مرز بحران مالی جدیدی شبیه بحران ۱۹۹۷ سوق دهد.
ترامپ در سخنرانی اخیر خود مدعی شد: «به لطف توافق های تجاری و تعرفه ای، ما ۳۵۰ میلیارد دلار از کره جنوبی و ۵۵۰ میلیارد دلار از ژاپن دریافت می نماییم. این یک پیش پرداخت واقعی است.» این مساله در حالی از جانب ترامپ مطرح می شود که مقامات کره جنوبی روایت دیگری از ماجرا داشته و نسبت به این اظهارات ترامپ اظهار تعجب کرده اند. همین طور اتحادیه اروپا نیز متعهد به سرمایه گذاری ۶۰۰ میلیارد دلاری در چهار سال آینده در آمریکا شده است.
اما شدیدترین تعرفه هایی که ترامپ تهدید کرده بود، مقابل چین اعمال شده است. پکن نیز با اقدامات خود به این اقدام پاسخ داده است؛ هرچند دو طرف توافق کردند اجرای این تعرفه ها را به تعویق بیندازند و درعین حال بدنبال یک توافق تجاری باشند.
روز یکشنبه، خبرگزاری دولتی شینهوای چین اعلام نمود مذاکره کنندگان تجاری ایالات متحده و چین در مورد چگونگی رسیدگی به «نگرانی های در ارتباط با خود» به «اجماع اولیه» رسیده اند.
لی چنگ گانگ، مذاکره کننده ارشد تجاری چین که ریاست هیات چینی به همراه معاون نخست وزیر، هه لیفنگ را بر عهده داشت، گفت دو طرف گفت وگوهای عمیقی را برای رسیدگی به مسائلی همچون عوارض ویژه بندری ایالات متحده بر کشتی های ساخت چین، تمدید بیشتر آتش بس تجاری، تعرفه های فنتانیل و همین طور همکاری در مبارزه با مواد مخدر غیرقانونی و همین طور کنترل صادرات انجام دادند. لی بعد از مذاکرات روز یکشنبه به خبرنگاران گفت چین با وجود موضع سخت گیرانه ایالات متحده، در محافظت از منافع خود قاطع است.
شاید بتوان گفت ترامپ تصور اقدامات و واکنش های جدی و قاطع دولت چین در قبال تهدیدهای جنگ تجاری و تعرفه ای را نداشت و تصور می کرد چینی ها نیز بدون تهدید متقابل، همچون ژاپن، کره جنوبی، انگلیس و اتحادیه اروپا، پاسخ تهدیدهای تعرفه و جنگ تجاری وی را با وعده سرمایه گذاری بزرگ در داخل آمریکا و تحقق پروژه «ماگا» جبران خواهند کرد.
هرچند امکان دارد چینی ها هم درنهایت با قیدهای خاصی راضی به سرمایه گذاری در داخل آمریکا شوند؛ اما تابحال هیچ یک از قدرت های اقتصادی در مقابل ترامپ به اندازه دولت چین ایستادگی نکرده و واکنش سریع نشان نداده است.
رشد ۶ درصدی صادرات چین با تعرفه ترامپی
سیاست های تجاری دونالد ترامپ با هدف زمین گیر کردن و وارد کردن شوک کوتاه مدت به شرکای تجاری این کشور صورت پذیرفت و تاکید ترامپ بخصوص روی آن کشورهایی بود که بالاترین اضافه تجاری با آمریکا را داشتند. ازجمله این کشورها، چین بود که سالانه حدود ۳۰۰ میلیارد دلار اضافه تجاری با آمریکا داشتند. دولت ترامپ از دوره اول خود وعده به حداقل رساندن این کسری تجاری با چین را داده و برای برخی بخش ها تعرفه گذاشته و در دولت دوم این مجازات های تجاری را تشدید کرد.
ماحصل این تحولات را میتوان در حجم تجارت ایالات متحده با چین مشاهده کرد. برپایه گزارش های اداره آمار آمریکا، در هفت ماهه اول سال ۲۰۲۵ واردات آمریکا از چین به حدود ۱۹۴ میلیارد دلار رسیده که این مقدار پایین ترین میزان واردات آمریکا از چین از سال ۲۰۰۹ تابحال بوده است. همین طور مجموع تجارت دو کشور در هفت ماهه نخست امسال حدود ۲۵۹ میلیارد دلار بوده که پایین ترین میزان از سال ۲۰۱۰ شمرده می شود. درمجموع، واردات آمریکا از چین در هفت ماهه نخست امسال نسبت به زمان مشابه در سالیان ۲۰۲۲، ۲۰۲۳ و ۲۰۲۴ به ترتیب ۳۶، ۲۰ و ۱۹ درصد کاهش نشان داده است.
باوجوداینکه آمریکا سهم قابل توجهی در خرید کالاهای چینی دارد و سالانه بیشتر از ۵۰۰ میلیارد دلار کالا از چین می خرد، اما جنگ تجاری اخیر این کشور مقابل چین نتوانسته روند صادرات چینی ها را متوقف نماید، به صورتی که در ۹ ماهه اول سال ۲۰۲۵ حجم تجارت چین به دو هزار و ۷۸۰ میلیارد دلار رسیده که ۶ درصد بیش از زمان مشابه سال قبل بوده و یک رکورد تاریخی برای چینی ها شمرده می شود. آمارها نشان داده است به رغم کاهش صادرات چین به آمریکا صادرات چین به کشورهای اروپائی و آسیایی به صورت قابل توجهی امسال رشد داشته است.
افزایش ۲۲ درصدی کسری تجاری ترامپ !
دولت ترامپ با وعده محقق ساختن پروژه «ماگا»، خود و مشاورانش همیشه استدلال می کنند که جنگ تعرفه ای آنها اقدامی متقابل یا رفتاری منصفانه با کشورهایی است که از نظر آنها، دهه ها از ایالات متحده سوءاستفاده کرده اند. وعده ترامپ و تیمش از ابتدا این بوده که با مجازات تعرفه ای، حجم کسری تجاری این کشور به صورت قابل توجهی کاهش خواهد یافت.
گرچه با قاطعیت نمی توان از آینده صحبت کرد؛ اما آمارهای مرکز آمار و سرشماری آمریکا می گوید در هفت ماهه اول سال ۲۰۲۵ این وعده محقق نشده است. بر طبق این آمار، در این مدت واردات آمریکا ۲ هزار و ۵۷ میلیارد دلار و صادرات این کشور هزار و ۲۵۲ میلیارد دلار بوده که ماحصل، رشد ۱۱ درصد واردات، رشد ۴.۸ درصدی صادرات و رشد ۲۲ درصدی کسری تجاری این کشور بوده است.
منبع: روزنامه فرهیختگان حرف آخر اینکه تا قبل از توافق اخیر (توافق اولیه) دو کشور قرار بود این محدودیت ها از اول دسامبر به اجرا دربیاید.
گفته می شود چین بیش از ۹۰ درصد از عناصر خاکی کمیاب فراوری شده و آهن رباهای خاکی کمیاب جهان را تولید می کند. پیش ازاین به تیک تاک گفته شده بود باید کارهای خود در آمریکا را واگذار کند یا با خطر تعطیلی مواجه شود؛ اما ترامپ چهار بار اجرای این ممنوعیت را به تعویق انداخته تا مذاکرات را تسهیل نماید و مهلت را بار دیگر تا دسامبر تمدید کرده است.
کاخ سفید ماه گذشته اظهار داشت شرکتهای آمریکایی الگوریتم تیک تاک را کنترل خواهند کرد و آمریکایی ها شش کرسی از هفت کرسی هیئت مدیره این اپلیکیشن در آمریکا را در اختیار خواهند داشت. این یک پیش پرداخت واقعی است.
منبع: شاپ
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب
لطفا شما هم در مورد این مطلب نظر دهید