صنعت خودروی ایران خودکفایی روی کاغذ، وابستگی در عمل
شاپ: گزارش مرکز پژوهش های مجلس نشان داده است صنعت خودرو ایران با وجود ادعای خودکفایی، وابستگی سنگینی به واردات دارد و بجای ارزآوری، با تراز منفی ارزی مواجه می باشد.
به گزارش شاپ به نقل از مهر، طبق بررسی انجام شده در گزارش «بررسی میزان ارزبری و ارزآوری زنجیره های ارزش صنعتی در ایران به تفکیک رشته فعالیت» مرکز پژوهش های مجلس، تولید خودرو، تریلر و نیمه تریلر بیشترین اتکا را به واردات دارد. این مساله نشان داده است که صنعت خودرو هنوز به خودکفایی واقعی نرسیده و حتی بخش بزرگی از تولیدات داخلی، ماهیت مونتاژی دارند و وابسته به واردات هستند.
در این گزارش، دو شاخه ارزبری معرفی شده است؛ ارزبری کوتاه مدت که به منزله وابسته به واردات مستقیم مواد اولیه و قطعات مصرفی است که هرگونه اختلال در تامین آنها می تواند تولید را متوقف نماید.
همچنین شاخه بعدی ارزبری طولانی مدت است که در رابطه با تجهیزات و فناوری های وارداتی خطوط تولید می شود؛ آنها ماندگاری بالایی دارند و وابستگی به ارز را در طولانی مدت تثبیت می کنند.
ترکیب این دو نوع وابستگی باعث شده است که صنعت خودرو، با وجود حجم بالای مصرف ارز، در عمل ارزآوری چندانی برای کشور نداشته باشد و نسبت به نوسانات ارزی بسیار حساس بماند.
طبق تأکید بازوی پژوهشی مجلس، آمار رسمی نیز این وابستگی را تأیید می کند؛ در سال ۱۴۰۳ حدود ۲ میلیارد و ۱۱۳ میلیون دلار ارز به مونتاژ خودرو اختصاص یافته، در صورتیکه واردات خودروی کامل تنها یک میلیارد و ۵۹۱ میلیون دلار ارز بر خود تحمیل کرده است. این اختلاف نشان داده است که سیاست گذاران بازهم بر دفاع از مونتاژ داخلی تاکید دارند، هرچند همین تولید داخلی نیز به شدت متکی بر واردات است.
علل اصلی ارزبری بالا در این صنعت عبارت اند از عمق پایین تولید داخلی و ناتوانی قطعه سازان در تولید قطعات پیچیده و تکنولوژی های جدید. خیلی از آنها به سبب سودآوری تولید قطعات قدیمی، انگیزه ای برای پیشرفت فناوری و کیفیت نداشته اند. همین طور ساختار حمایتی صنعت خودرو که انحصار بوجود آورده و انگیزه بومی سازی و رقابت را کاهش داده است.
نتیجه این شرایط، تراز منفی ارزی صنعت خودروست. در دو دهه اخیر، صادرات تنها ۰.۹ درصد از تقاضای داخلی را پوشش داده، در صورتیکه واردات واسطه ای ۲۳.۲ درصد نیاز تولید را ایجاد کرده است. بالاخره، خالص ارزآوری این صنعت منفی ۲۲.۳ درصد اعلام شده؛ به زبان ساده، خودرو نه تولیدکننده ارز، بلکه مصرف کننده آنست.
کارشناسان باور دارند ادامه این وضعیت به سود اقتصاد کشور نیست. به باور آنان، باید میان حفظ اشتغال و کاهش وابستگی ارزی تعادل برقرار شود. اقداماتی همچون تقویت زنجیره تامین داخلی، سرمایه گذاری در تکنولوژی های جدید، ایجاد فضای رقابتی و هدفمند کردن یارانه های ارزی می تواند مسیر صنعت خودرو را تغییر دهد و آنرا از یک مونتاژکار وابسته، به تولیدکننده ای کارآمد و پایدار تبدیل کند.
منبع: شاپ
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب
لطفا شما هم در مورد این مطلب نظر دهید